نباید اجازه دهیم آمریکا از آب گل آلودِ اختلاف ایران و آژانس، ماهی بگیرد/ چین و روسیه هر قطعنامهای علیه ایران را وتو میکنند/ همراه نشدن اروپا، با آمریکا برد سیاسی ما است
تاریخ انتشار: ۶ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۴۱۸۳۳۵
آمریکا با خروج از برجام به دنبال احیای فضای سخت سیاسی ایران پیش از برجام بود، اما سیاست متفاوت ایران قبال سیاست «در رد و تمنای برجام اروپاییها» از نظر سیاسی آمریکا را منزوی و از نظر اقتصادی نیز شرکای اروپایی برجام را به کنشگری واداشت. اخیرا قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با پیشنهاد سه کشور اروپایی از یک سو و مخالفت چین و روسیه از سوی دیگر با این اقدام آژانس بینالمللی فضای جدیدی را در روابط ایران گشوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
«نصرتالله تاجیک» تحلیلگر مسائل بینالملل در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، درباره تصویب قطعنامه شورای حکام و اثر آن بر تحریمهای سازمان ملل علیه ایران، گفت: اروپا یک سیاست کجدار مریز در قبال ایران و آمریکا اتخاد کرده است، از طرفی نمیخواهد ایران را از دست بدهد و سازه برجام فرو بپاشد و از طرفی هم منتظر است ببیند وضعیت ترامپ چه میشود. اروپا در این دوران نه تنها علاقهای ندارد که ببیند آمریکا به دلیل خروج از برجام یکهتاز میدان است بلکه حتی نمیخواهد در این جریان پیرو آمریکا هم باشد.
وی افزود: در حال حاضر یک اختلاف تکنیکی بین ایران و آژانس وجود دارد که اگر حل شود شاید زمینهای برای دخالت آمریکا به وجود نیاید. اروپا نیز به دنبال این است که نظراتش نسبت به ایران چه در قالب برجام و چه مسائل دیگر از جمله مسائل حقوق بشری و موشکی و... رعایت شود. البته به این معنی نیست که آنها حق میگویند بلکه درصدد توصیف انتظارات آنها هستم.
استراتژی ایران در حفظ برجام و انزوای ترامپ
این کارشناس مسائل سیاست خارجه با اشاره به دو استراتژی عمده ایران در برجام یادآور شد: استراتژی نخست ایران این بود که نگذارد ترامپ یارکشی کند و همچنان در انزوای ناشی از خروج برجام باقی مانده و نتواند علیه ایران اجماع سازی کند. چرا که آنچه که در قبل از برجام اتفاق افتاد این بود که آمریکا اول یارکشی کرد و بعد اجماع سازی علیه ایران را کلید زد. استراتژی دوم ایران این بود که برجام تا آنجایی مقدس است و کارایی دارد که برای مردم و اقتصاد کشور نافع باشد و بتوانیم از مزایای آن استفاده کنیم.
وی افزود: اگر این دو استراتژی به علاوه دو بعد سیاست کجدار مریز اروپا را روی هم بگذاریم میبینیم که این قطع نامه آنقدر هم قوی نیست، چرا که اولا اجماع نداشت و به مرحله رایگیری رسید و بعد با دو رای عمده و مخالف روس و چین همراه شد؛ ۷ رای ممتنع داده شده به قطنامه نیز آرایی بودند که کشورهای در حال توسعه به یکدیگر میدهند، بنابراین این قطعنامهای قوی نیست، چرا که حتی محکومیت هم برای ایران به همراه ندارد و تنها از ایران خواسته شده است که با آژانس همکاری کند.
ایران اختلافات خود با آژانس پیش از دادن بهانه به ترامپ حل و فصل کند
این دیپلمات پیشین ایران با بیان اینکه آژانس خواهان دسترسی به دو سایت است و ایران باید ببیند که صدور اجازه در جهت منافع ملیاش هست یا نیست، اظهار داشت: ایران دغدغههای خودش را دارد و فقط از روی خوش آیند و بد آیند نیست که اجازه دسترسی نمیدهد بلکه باید دغدغههای خودش را با آژانس در میان بگذارد و ببیند که چگونه میتواند آنها را مرتفع کند، اگر بحث جاسوسی جزئی از این دغدغهها است، باید خیلی صریح به آژانس گفته شود. مشکلی تکنیکی وجود دارد که با گفتوگوی دیپلماتها با مصالحه یا بدهبستان که کار دیپلماتها است قابل حل و فصل است.
وی خاطرنشان کرد: ترامپ میخواهد از این اختلاف تکنیکی بین ایران و آژانس استفاده کرده و از آب گل آلود ماهی بگیرد؛ ایران نباید اجازه دهد چنین اتفاقی بیفتد و میبایست در راستای دو استراتژی گذشته رفتار کند. ما نباید اجازه دهیم هیچ اختلافی بین ایران و آژانس یا حتی اروپا سر سایر موضوعات و انتظاراتی که از اروپا در مقابل برجام داریم و برآورده نشده است، فضای سوءاستفاده آمریکا را فراهم کند.
خاورمیانه مهمترین حلقه امنیتی اروپاست
تاجیک با بیان اینکه با نگاه بدبینانه اروپا، تعهداتش را یا در قالب جنگ زرگری با آمریکا و یا با نگاه خوشبینانه نداشتن توانایی ایستادن مقابل آمریکا، نتوانسته عملی کند و به نقش واقعی و تاریخی خودش بپردازند، خاطرنشان کرد: این اتفاق در حالی رخ میدهد که اروپا تحت تاثیر تحولات خاورمیانه است. خاورمیانه حلقه اول امنیت اروپا است نه آمریکا، چرا که آمریکا از نظر جغرافیایی هزاران مایل دورتر قرار دارد یعنی تحولات منطقه از جمله جابجایی نیروی انسانی، مهاجرت و مسائل امنیتی بر اروپا تاثیرگذار است کما اینکه در مورد داعش این موضوع را مشاهده کردیم.
همراه نشدن اروپا با آمریکا برد سیاسی ایران است
وی ادامه داد: اروپا نتوانست انتظارات ما را برآورده کند اما همینقدر هم که پشت سر آمریکا قرار نگرفته برای ما از نظر سیاسی پیروزی محسوب میشود. ممکن است از نظر اقتصادی آن چیزی را که انتظار داشتیم از برجام به دست نیاورده باشیم اما از نظر سیاسی و اینکه اجماع جهانی علیه ما نیست و چند قطعنامه ذیل بند ۴۱ منشور نداشته باشیم، تحول محسوب میشود.
این تحلیلگر مسائل آمریکا و اروپا درباره اینکه آیا پیشنهاد سه کشور اروپایی حاضر در برجام برای صدور قطعنامه اخیر بازی در زمین آمریکا، اظهار داشت: اروپا در راستای سیاست کجدار مریز خود نسبت به ایران و آمریکا رفتار کرده و با استراتژی فشار مدیریت شده یا اینکه زمینهای برای تک تازی آمریکا به وجود نیاید، این اقدام را انجام داده است، کما اینکه اروپاییها در توضیحات تکمیلی گفتهاند از اقدامات آمریکا برای تحریمهای تسلیحاتی ایران حمایت نمیکنند. البته در برجام تحریمهای تسلیحاتی اروپا با تحریمهای سازمان ملل که در اکتبر اتمام میپذیرد، متفاوت است.
وی اضافه کرد: اروپا این قطعنامه را به این منظور و با این هدف داده است که اجازه ندهد آمریکا همچنان از آب گل آلود ماهی بگیرد اما ایران باید این مساله تکنیکی را مدیریت شدهتر با آژانس حل و فصل کند که آتو و بهانه دست آمریکا ندهیم.
تاجیک درباره تاثیر مخالفت چین و روسیه درباره قطعنامه شورای حکام گفت: یکی از نکات مثبت این قطعنامه این است که به شورای امنیت ارجاع نشده است، بلکه توصیههایی دارد که ایران و آژانس بنشینند و مسائل را حل کنند، که ایران هم باید این کار را انجام دهند چرا که قابل حل هم هست.
هر قطعنامهای علیه ایران، وتو میشود
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجه با تاکید بر اینکه چه این قطعنامه به شورای امنیت ارجاع میشد و چه قطعنامهای که آمریکا دنبال ارجاع آن به شورای امینت است، توسط چین یا روسیه یا هر دو وتو میشود؛ افزود: چینیها در مورد مخالفت با قطعنامه اخیر بر خلاف روال مرسوم مقداری فعالتر از روسها رفتار کردند؛ روسها موضعی حقوقی گرفتند و گفتند که ضرورتی ندارد قطعنامه صادر شود و میتوان به توصیه بسنده کرد، اما چینیها علاوه بر موضع حقوقی، سیاسی هم برخورد کردند.
وی با اشاره به نشر خبر پیگیری تیم ترامپ برای صدور قطعنامه عیله ایران در شورای امنیت سازمان ملل در نیویورکتایمز اظهارداشت: اگر ترامپ مطمئن بود که این قطعنامه او وتو نمیشود هیچگاه سراغ یک تفسیر ضعیف از برجام برای فعال کردن مکانیسم ماشه نمیرفت. ارزیابی تیم ترامپ هم این است که اگر قطعنامهای برای تحریم تسلیحاتی ایران به شورای امنیت برود وتو خواهد شد و به همین دلیل به دنبال تفسیر از برجام افتادهاند که هیچ حقوقدان و مقام سیاسی آن را تایید نکرد چرا که ترامپ خروج از برجام را به عنوان یک فرمان اجرایی (executive order) امضا کرده است.
دلیل اختلاف روسیه و چین میتواند فضای حمایت برای ایران فراهم کند
تاجیک تصریح کرد: مخالفت چین و روسیه با آمریکا را چه به دلیل مسائل ما بین خودشان بدانیم و چه به عنوان همکاری چین و روسیه با ایران و تعاملاتی که در روابط دوجانبه دارند، میتوانیم امیدوار باشیم که از حمایت آنها در شورای امنیت استفاده کنیم.
ایران در برجام بماند
وی با بیان اینکه علاوه بر همه این مسائل یکی از عواملی که توانسته روسیه و چین را پشت سر ما قرار دهد، بازی خوب ایران در برجام و همکاری با آژانس طی بیش از ۱۵ گزارش خوب تایید شده این نهاد بوده است. یادآور شد: ایران یک الگوی رفتاری خوب را از خود در برجام نشان داد، هم با قدرت و عوامل خود به خوبی بازی کرد و هم دو استراتژی انزوای ترامپ و پایبندی به برجام تا زمانی که برای ما نفع داشته باشد، را پیش گرفت.
این تحلیلگر مسائل بینالمللی تاکید داشت: دو استراتژی ذکر شده در برجام توانست ساختار آن را حفظ کند و ترامپ تلاش میکند آن سازه را به هم بریزد. همچنان این سازه[برجام] ظرفیت برپایی را دارد و خوب است که ایران آن را حفظ کند.
منبع: ایلنا
کلیدواژه: برجام روسیه و چین ایران آمریکا تروئیکای اروپایی اروپا امریکا حمایت روسیه و چین از ایران ایران و آژانس دو استراتژی شورای امنیت چین و روسیه علیه ایران قطعنامه ای قطع نامه نامه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.ilna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایلنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۴۱۸۳۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آمریکا دیگر هژمونی ندارد/ روسیه تهدیدی وجودی برای اروپاست
رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: آمریکا موقعیت هژمونی خود را از دست داده و نظم جهانی چندجانبه پس از ۱۹۴۵ در حال از دست دادن جایگاه خود است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سخنرانی خود در دانشگاه آکسفورد گفت: من تقابل بیشتر و همکاری کمتر در جهان را شاهد هستم. این یک روند رو به رشد در سالهای گذشته بوده است؛ رویارویی بسیار بیشتر و همکاری بسیار کمتر. من دنیایی را بسیار پراکندهتر میبینم. من دنیایی را میبینم که در آن قوانین رعایت نمیشود. من قطبیت بیشتر و چندجانبه گرایی کمتر میبینم. من میبینم که چگونه وابستگیها تبدیل به سلاح میشوند. من شاهد هستم که سیستم بینالمللی که پس از جنگ سرد به آن عادت کرده بودیم، دیگر وجود ندارد. آمریکا موقعیت هژمونی خود را از دست داده و نظم جهانی چندجانبه پس از ۱۹۴۵ در حال از دست دادن جایگاه خود است.
بورل افزود: من چین را میبینم که به جایگاه ابرقدرتی میرسد. آنچه چین در ۴۰ سال گذشته انجام داده در تاریخ بشریت بینظیر است. در ۳۰ سال گذشته، سهم چین از تولید ناخالص داخلی جهان، از ۶ درصد به تقریباً ۲۰ درصد رسیده است، در حالی که ما اروپاییها از ۲۱ درصد به ۱۴ درصد و ایالات متحده از ۲۰ درصد به ۱۵ درصد رسیده است. این یک تغییر چشمگیر در چشمانداز اقتصادی است. چین در حال تبدیل شدن به یک رقیب برای ما و ایالات متحده است. نه تنها در تولید کالاهای ارزان، بلکه به عنوان یک قدرت نظامی، در خط مقدم توسعه فناوری و ساخت فناوریهایی که آینده ما را شکل خواهند داد. چین «دوستی بدون محدودیت» را آغاز کرده است.
این دیپلمات اروپایی تصریح کرد: من گفتم جهان چند قطبیتر است - بله، این درست است. همزمان قدرتهای میانی، مانند هند، برزیل، عربستان سعودی، آفریقای جنوبی، ترکیه در حال ظهور هستند. آنها در حال تبدیل شدن به بازیگران مهم هستند. چه بریکس باشند و چه غیر بریکس، ویژگیهای مشترک بسیار کمی دارند، بجز میل به کسب جایگاه بیشتر و صدای قویتر در جهان، و همچنین مزایای بیشتر برای توسعه خود. برای رسیدن به این هدف، آنها استقلال خود را به حداکثر میرسانند، تمایلی به جانبداری ندارند، بسته به شرایط یک طرف یا طرف دیگر را محافظت میکنند. آنها تمایلی به انتخاب اردو ندارند و ما نباید آنها را به سمت انتخاب اردو سوق دهیم.
بورل افزود: ما اروپاییها میخواستیم در همسایگی خود حلقهای از دوستان ایجاد کنیم. به جای آن، آنچه امروز داریم حلقهای از آتش است. حلقهای از آتش که از ساحل به خاورمیانه، قفقاز و اکنون در میدانهای نبرد اوکراین میآید. توماس گومارت، مدیر مؤسسه فرانسوی روابط بینالملل، در حال تجزیه و تحلیل نقاط ضعف اقتصاد جهانی است. چند مورد از این نقاط بسیار به ما نزدیک است؛ دریای سرخ برای تجارت، تنگه هرمز برای نفت و گاز و دریای سیاه برای صادرات غلات. آنها در مجاورت ما هستند و در برخی از آنها ما حتی با مأموریتهای نیروی دریایی اتحادیه اروپا درگیر هستیم، مانند آنچه در دریای سرخ است.
او در ادامه گفت: اکنون دو جنگ داریم، دو جنگ که وقتی به بروکسل آمدم، در کار نبود. دو جنگ وجود دارد که در آن مردم برای سرزمین میجنگند. این نشان میدهد که جغرافیا بازگشته است. به ما گفته شد که جهانی شدن، جغرافیا را بیربط کرده است، اما نه. بیشتر درگیریهای ما مربوط به زمین است، سرزمینی که در مورد فلسطین وعده داده شده و در مورد اوکراین سرزمینی در تقاطع دو جهان و این مبارزه برای زمین، خونهای زیادی را ریخته است.
بورل گفت: در عین حال شاهد شتاب روندهای جهانی هستیم. تغییرات اقلیمی دیگر مشکلی برای آینده نیست. فروپاشی آب و هوا در حال حاضر رخ داده- برای فردا نیست، برای امروز است. تحولات تکنولوژیکی - به ویژه، هوش مصنوعی. اینها تغییراتی را ایجاد میکند که ما نمیتوانیم به طور کامل درک کنیم. جمعیت شناسی نیز به سرعت در حال تغییر است. مهاجرت به ویژه در آفریقا که ۲۵ درصد از مردم جهان در سال ۲۰۵۰ در آن زندگی خواهند کرد. در سال ۲۰۵۰، از هر چهار انسان یک نفر در آفریقا زندگی میکند و در عین حال شاهد افزایش نابرابریها، کاهش دموکراسیها و در خطر افتادن آزادیها هستیم. این چیزی است که من میبینم. در این چشمانداز، نقش اتحادیه اروپا و نقش بریتانیا باید مشخص شود. نمیدانم نقش ما کدام خواهد بود. اما مطمئناً این بستگی به پاسخ ما به چالشهایی دارد که با آن روبرو هستیم - ما هشدارهایی میشنویم مبنی بر اینکه اروپا ممکن است بمیرد، باید چکار کنیم؟
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیشنهاد کرد: اول، ما نیاز به ارزیابی روشنی از خطرات روسیه داریم - روسیه به عنوان وجودیترین تهدید برای اروپا در نظر گرفته میشود. شاید همه اعضای شورای اروپا با آن موافق نباشند، اما اکثریت پشت این ایده هستند. روسیه برای ما یک تهدید وجودی است و ما باید ارزیابی شفافی از این خطر داشته باشیم. دوم، ما باید روی اصول، همکاری و قدرت کار کنیم. ما مدلی ساختیم – مدل اروپایی – بر اساس همکاری و وابستگی متقابل اقتصادی در درون خود – و موفقیت چشمگیری بوده است. ۷۰ سال صلح در میان ما. ما معتقد بودیم که وابستگی متقابل از طریق چیزی که آلمانیها آن را «Wandel durch Handel» مینامند، همگرایی سیاسی ایجاد میکند. این تغییر سیاسی را در روسیه و حتی چین به همراه خواهد داشت. خوب، این اشتباه ثابت شده است. اتفاق نیفتاده است. در مواجهه با روسیه، وابستگی متقابل صلح به ارمغان نیاورد. برعکس، به وابستگی به ویژه به سوختهای فسیلی تبدیل شد و بعداً این وابستگی تبدیل به یک سلاح شد. امروز پوتین یک تهدید وجودی برای همه ماست. اگر پوتین در اوکراین موفق شود، به همین جا بسنده نخواهد کرد. چشمانداز داشتن یک دولت دست نشانده در کییف مانند دولت بلاروس، و نیروهای روسی در مرز لهستان، و کنترل روسیه بر ۴۴ درصد از بازار غلات جهان، چیزی است که اروپاییها باید از آن آگاه باشند. همه بیشتر و بیشتر از آن آگاه میشوند. اما من میدانم که همه در اتحادیه اروپا این ارزیابی را ندارند. اکنون پوتین کل غرب را به عنوان یک دشمن میبیند. او در بسیاری از سخنرانیهای خود این را به صراحت بیان کرد.
بورل درخصوص شرایط کنونی در غرب آسیا هم گفت: و جنگ دیگر. پاسخ نامناسب اسرائیل به حمله ۷ اکتبر حماس خاورمیانه را در بدترین چرخه خشونت در دهههای اخیر فرو برد. جیک سالیوان یک هفته قبل از هفتم اکتبر گفته بود که خاورمیانه هرگز اینقدر آرام نبوده است! اما آرام نبود. فقط نگاهی به اتفاقات کرانه باختری بیندازید تا متوجه شوید که اصلاً آرام نبود. حالا دو جنگ داریم. و ما اروپاییها برای آن آماده نیستیم. آنچه اکنون در غزه اتفاق میافتد، اروپا را به گونهای به تصویر کشیده است که بسیاری از مردم آن را درک نمیکنند. آنها تعامل سریع و قاطعیت ما را در حمایت از اوکراین دیدند و از نحوه برخورد ما با آنچه در فلسطین روی میدهد تعجب کردند. فرآیندهای تصمیمگیری اتحادیه اروپا چگونه کار میکند؛ اتفاق آرا. در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ۱۸ نفر از یک طرف، ۲ نفر از طرف دیگر رأی دادند و دیگران وقتی زمان تصمیمگیری درباره آتش بس فرا رسید، رأی ممتنع دادند. اما اگر ما در یک جا چیزی را «جنایت جنگی» بنامیم، باید زمانی که در هر جای دیگری اتفاق میافتد، آن را به همان نام بنامیم. آنچه در ۶ ماه گذشته در غزه رخ داده، وحشت دیگری است.
این دیپلمات اروپایی تاکید کرد: باید به دنبال یک طرح صلح باشم. فکر میکنم اعراب باید چشمانداز خود را برای حل و فصل سیاسی اوضاع ارائه دهند. من از وزرای امور خارجه کشورهای عربی دعوت کردم که به بروکسل بیایند و پیشنهادات خود را توضیح دهند. ما باید به همه بفهمانیم که راه حل نظامی وجود ندارد. خب، همه میگویند که راهحل دو کشوری را میخواهند. ما ۳۰ سال است که از اسلو این را تکرار میکنیم. اما در اسلو، راه حل دو کشوری بخشی از توافق نبود. گفتند «بعداً شاید بتوانیم»، اما در متن نیست. اگر بر این باوریم که راه حل دو دولتی تنها راه حل است، جامعه بینالمللی باید بسیار بیشتر مشارکت کند و این را نه به عنوان نقطه شروع، بلکه به عنوان نقطه پایان بازی در نظر بگیرد. اگر نابودی یا مهاجرت اجباری فلسطینیها را کنار بگذاریم، راهحل چیست؟ وقتی این سوال را از دولت نتانیاهو میپرسیم، تنها پاسخی که میگیریم این است؛ «ما راهحل دو دولتی را نمیخواهیم». میپرسیم چه میخواهید؟ و این همان چیزی است که جامعه بینالمللی باید بارها و بارها بپرسد تا به دنبال پاسخی باشد که بتواند از یک تراژدی انسانی دیگر جلوگیری کند. در ایرلند شمالی اتفاق افتاد، در اروپا اتفاق افتاد. دشمنان قدیمی امروز همسایگان خوبی هستند و بیشتر از همسایگان خوب، بهترین دوستان هستند. باید امکان پذیر باشد، اما برای این که [این امکان] فراهم شود، زمین باید تقسیم شود. آنها نمیتوانند با هم زندگی کنند، آنها باید در کنار هم، در صلح و امنیت زندگی کنند، اما هر کدام با خانه، سرزمین، دولت، قلمرو و ظرفیت سیاسی خود. این یکی از مهمترین چیزهایی است که اروپاییها باید حل کنند.
منبع: ایسنا
کد خبر 750686